---

Τρί 26 Σεπ 2006

Cheng Yu-Chieh - «Πιστεύω πολύ στην ύπαρξη της επόμενης ζωής»

Μικρή όση και η έκταση της, είναι η ετήσια κινηματογραφική παραγωγή της μακρινής μας Ταϊβάν, που σε όλες τις περιπτώσεις βρίσκεται κάτω από την κυριαρχία της μητέρας Κίνας, κυρίως σε ότι αφορά τους οικονομικούς πόρους των λίγων ταινιών που κυκλοφορούν εκεί κάθε χρόνο. Παρόλα αυτά όμως η χώρα έχει κατορθώσει να αναδείξει διεθνώς μερικά πολύ σπουδαία ονόματα, όπως τον περίφημο Tsai Ming-liang ή τον μεγάλο Hou Hsiao-hsien, που διαθέτουν ένα δικό τους, όχι ιδιαίτερα πολυάριθμο, αλλά πολύ φανατικό κοινό. Την ίδια ακριβώς σχολή των μεγάλων ταϊβανέζων σκηνοθετών, επιθυμεί να διατηρήσει στην επικαιρότητα και ο 29χρονος Cheng Yu-Chieh, που παρουσίασε στο διαγωνιστικό τμήμα των 12ων Νυχτών πρεμιέρας, την ταινία με την οποία επιχειρεί το ντεμπούτο του πίσω από την κάμερα, το πραγματικά πολύ αξιόλογο Do Over.

- Πως είδες Cheng την Αθήνα μας στις τέσσερις ημέρες που είσαι εδώ?

« - Αμέτρητα τα κοινά σημεία των δύο λαών ξέρεις. Αν βρεθείς στην Ταιπέι είναι σχεδόν αδύνατον να μην αντιμετωπίσεις στους δρόμους την αντίστοιχη φασαρία της Αθήνας. Χαμός στους δρόμους, ταλαιπωρία αλλά συνάμα και μια ένδειξη πως πρόκειται για μια πολύ ζωντανή πόλη. Το στοιχείο βέβαια που κάνει τα πάντα να ξεχωρίζουν είναι πως εδώ οι άνθρωποι είναι υπερβολικά ζεστοί στις σχέσεις τους με τους ξένους, κάτι που συμβαίνει στην Ταϊβάν, αλλά όχι και σε όλες τις χώρες της Άπω Ανατολής. Στην δική μου πόλη συμβαίνουν πάρα πολλά πράγματα όμοια με την δική σου πόλη. Ίσως να μην υπάρχουν τόσο πολύ διαφορετικές φυλές όπως διαπίστωσα εδώ, κάτι που παρατηρείται σε εμάς μόνο στην Κινέζικη ενδοχώρα, αλλά σε γενικές γραμμές υπάρχουν πολλά ίδια στοιχεία. Το σπίτι μου δεν μου έλειψε τόσες ημέρες που βρίσκομαι εδώ. Απλά λόγων των συνεχών βροχοπτώσεων δεν απόλαυσα τον περίφημο Ελληνικό ήλιο…»

- Μήπως όμως σου έλειψαν οι καθημερινές φασαρίες με πολιτικά κίνητρα που έχουν δημιουργήσει αυτή την περίοδο αναστάτωση στην ταιβανέζικη καθημερινότητα?

« - Δεν μπορείς να διανοηθείς το χάος που επικρατεί αυτή την περίοδο στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Η Κυβέρνηση έχει παραιτηθεί για διάφορους λόγους διαφθοράς, με συνέπεια να έχουν δημιουργηθεί δύο διαφορετικές φατρίες που επιθυμούν να αναλάβουν τα ηνία της Ταϊβάν. Φυσικά και έχουμε οδηγηθεί σε μια μικρή εμφύλια διαμάχη, που δεν ξέρω που θα οδηγήσει, αφού είναι καθημερινό φαινόμενο να βλέπει κανείς οδοφράγματα στους δρόμους και καμένα αυτοκίνητα. Χάος πραγματικά, δεν ξέρω τι να πω. Ελπίζω να λυθεί γρήγορα το πρόβλημα.»

- Πως είδες χθες το κοινό στην πρεμιέρα?

« - Πολύ ζεστό, πολύ εκφραστικό. Εδώ δεν υπάρχει καμία συμφωνία με το κοινό της Ταϊβάν, αφού είτε η ταινία αρέσει είτε όχι, κανείς δεν εκφράζεται γελώντας ή κλαίγοντας, παρά μένει παγερά ανέκφραστος. Εδώ όλοι είχαν κάτι να πουν είτε με τους μορφασμούς του προσώπου τους ή με την γλώσσα του σώματος που είναι και πιο σημαντική.»

- Πιστεύεις πως τους άρεσε η ταινία σου.

« - Νομίζω ναι, δίχως όμως να είμαι απόλυτα σίγουρος. »

- Πως αποφάσισες να ασχοληθείς με το συγκεκριμένο θέμα στην πρώτη σου ταινία?

« - Το φιλμ μιλά για την έννοια της αναγέννησης. Στην Κινέζικη κουλτούρα και θρησκευτική πίστη υπάρχει σε πολύ μεγάλο βαθμό η έννοια της αναγέννησης, την καινούργιας ζωής που πρόκειται να υπάρξει αμέσως μετά το συγκεκριμένο πέρασμα μας από τον κόσμο. Το πιο σύνηθες που μπορεί κανείς να ακούσει στην πατρίδα μου, σε μια περίπτωση κάποιου που δεν μπορεί να καταφέρει κάτι σε αυτή την ζωή, είναι η ευχή να το καταφέρει σε μια από τις επόμενες του. Είναι πολύ κοινότυπο θέμα σε εμάς η αναγέννηση. Βασικά πρόκειται για εκείνες τις απαιτήσεις, τις ανάγκες που δημιουργεί κανείς μέσα του, που ξέρει πως αύριο σε κάποια άλλη ζωή θα τον κάνουν καλύτερο και πιο ηθικό σαν μονάδα. Δεν είναι και πολύ εύκολο να εκφραστεί αυτό με λόγια. Αυτή η επιθυμία του να γίνει κανείς ένα καλύτερο άτομο μέσα στο πέρασμα όχι των χρόνων αλλά των επόμενων ζωών.

Κι εδώ είναι που υπεισέρχεται η ταινία μου προτείνοντας την ύπαρξη πολλών διαφορετικών ζωών μέσα στην ίδια μας την ζωή. Η έννοια της αναγέννησης μέρα με την ημέρα. Πως συμβαίνει δηλαδή στο παράδειγμα με την πεταλούδα, που στην ίδια την ζωή μετατρέπεται από άσχημο κουκούλι σε όμορφο έντομο, έτσι μπορεί να συμβεί και με τους ανθρώπους από την μια ημέρα στην άλλη. Πάνω σε αυτή την αίσθηση κινούνται και οι επιθυμίες των ηρώων μου στην ταινία, μόνο που αυτό συμβαίνει σε παράλληλες τροχιές.»

- Ποιον τρόπο αφήγησης τελικά επέλεξες για την ταινία σου?

« - Υπάρχει μια εναλλακτική άποψη στον καθένα για το πώς αντιλαμβάνεται την ίδια την ταινία. Αλλιώς το αντιλαμβάνεται κάποιος θεατής στην Ταϊβάν, αλλιώς κάποιος εδώ στην Ελλάδα. Γι αυτό προσπάθησα να πιάσω όλες αυτές τις δυνατές εντυπώσεις, παρουσιάζοντας πέντε διαφορετικές ιστορίες, που στο τέλος φυσικά έρχονται κοντά και γίνονται σχεδόν μία.»

- Σύμφωνα με τα όσα είπαμε πριν για την πολιτική κατάσταση στην Ταϊβάν, έχεις περάσει αυτό το πρόβλημα και στο σενάριο σου και στους ίδιους τους χαρακτήρες σου?

« - Υπάρχουν και κάποιες μικρές αναφορές στην πολιτική κατάσταση των τελευταίων μηνών, αλλά όχι τόσες ώστε να επισκιάζουν το κυρίως θέμα του έργου.»

- Χρησιμοποίησες μήπως καθόλου στοιχεία από τις ματιές των συμπατριωτών σου Tsai Ming-liang ή Hou Hsiao-hsien, που είναι ονόματα θρυλικά στο παγκόσμιο κινηματογραφικό στερέωμα?

« - Λίγα πράγματα πήρα από εκείνους, ιδιαίτερα από τον Liang που κυριολεκτικά λατρεύω. Το κοινό σημείο μεταξύ της δουλειάς μου και των έργων του είναι ο βοηθός σκηνοθέτης μου που έχει εργαστεί και με εκείνον, που έκανε μερικές πολύ σημαντικές μετατροπές στο σενάριο, όπου φέρνουν πολύ με την ματιά του. Το έργο και των δύο μεγάλων δημιουργών που προανέφερες έχει και πολλούς θαυμαστές αλλά και πολλούς πολέμιους ανά τον κόσμο. Αυτό που προσπαθώ εγώ είναι να διαθέτω τα δικά μου στοιχεία αναλλοίωτα δίχως να εντάσσομαι στα πλαίσια μιας συγκεκριμένης σχολής και αν κάποιος εντοπίσει μέσα στο έργο μου κάποιες πενιές από τα καλύτερα στοιχεία των συμπατριωτών μου τότε αυτό για μένα είναι πολύ σημαντικό. Μην ξεχνάς πως έχουμε μπροστά μας μόλις την πρώτη μου ταινία, μέσα από την οποία θέλω να μάθω πολλά για τα λάθη που έκανα ώστε να βελτιωθώ όσο το δυνατόν περισσότερο στο μέλλον.»

- Αυτό που μου άφησε σε μεγάλο βαθμό η ταινία σου πάντως να θυμάμαι ήταν η εκπληκτική μουσική και η απίθανη φωτογραφία.

« - Στην ταινία είχα την τύχη να συνεργαστώ με έναν από τους πιο διάσημους μουσικούς της χώρας μου τον Singing Chen, που έχει πολλές φορές δεχτεί πρόταση για να μεταβεί στην ενδοχώρα και να γίνει σουπερσταρ όπως του αξίζει, αλλά πάντα αρνείται. Όσο για την φωτογραφία, υπεύθυνος είναι ένας αμερικάνος ο Jake Pollock, που έχουμε δουλέψει πολύ καλά και στο παρελθόν όταν συμμετείχα σαν πρωταγωνιστής σε μία δική του ταινία. Ήμουν πολύ τυχερός που συνεργάστηκα μαζί τους.»

- Αλήθεια πως είναι η κατάσταση στον ταιβανέζικο σινεμά. Πόσο εύκολο είναι να κάνει κανείς μια ταινία, ειδικά ένας νέος κινηματογραφιστής όπως εσύ?

« - Δεν υπάρχει μόνο ένα κινηματογραφικό κομμάτι στην χώρα μου όπου μπορεί να ασχοληθεί κανείς. Το πιο εύκολο είναι να βρει κανείς τους πόρους, που συνήθως προσφέρει η Sony Columbia, και να κάνει μια ταινία ευρείας αποδοχής, που θα αποφέρει και πολλά έσοδα στα ταμεία. Εδώ βοηθά πολύ και η μητριαρχική εμφάνιση της Κίνας, που βοηθά αρκετά στην συγκεκριμένη περίπτωση. Από την άλλη μεριά υπάρχουν κάποιοι νεότεροι δημιουργοί, ανάμεσα τους κι εγώ δίχως να είμαι ο νεότερος, που επιθυμούν να σκηνοθετήσουν μια ταινία, δίχως μεγάλο μπάτζετ, που να ανταποκρίνεται όμως στις δικές τους καλλιτεχνικές απαιτήσεις. Σε αυτή την περίπτωση την χρηματοδοτούν μόνοι τους αλλά έχουν και τα όποια εμπορικά οφέλη αποκλειστικά δικά τους. Συνήθως όμως οικονομικά αντιμετωπίζουν πρόβλημα αφού η ταινία δεν αγοράζεται από πολλές αγορές. Τα τελευταία χρόνια υπάρχει μια καλύτερη αντιμετώπιση των νέων σκηνοθετών από το κράτος. Πάντως αν δεν μπορείς να γυρίσεις κάτι εντός της χώρας, τότε με ευκολία μπορείς να το κάνεις στην Κίνα, που υπάρχουν μεγαλύτερα κονδύλια.»

- Την ραγδαία άνοδο του Ασιατικού σινεμά πως την είδες τα τελευταία χρόνια? Οι ταινίες από εκείνη την πλευρά του πλανήτη με άνεση κερδίζουν τις εντυπώσεις όπου και αν προβάλλονται. Που οφείλεται πιστεύεις αυτό?

«- Τα πάντα στηρίζονται στο πόσο μεγάλο μπάτζετ έχουν οι ταινίες τόσο για να γυριστούν όσο και για να διαφημιστούν. Αν δεις το πόσο πολύ στηρίζονται οι Κορεάτικες παραγωγές, θα διαπιστώσεις το πόσο μεγάλη είναι η διαφορά με το αντίστοιχο κομμάτι στην Ταϊβάν. Οι Κορεάτες βεβαίως είναι και πολύ σωβινιστές για να το επιθυμούν αυτό ενώ εμείς όχι, σε καμιά εικοσαριά χρόνια μπορεί μα τώρα όχι. Οι Ασιάτες μπορεί να κερδίζουν τα βραβεία, αλλά οι ταιβανέζοι όχι και αυτό είναι λίγο στενόχωρο για μένα.»

- Πώς πήγε η προβολή του Do Over στην Βενετία? Αγοράστηκε από κανένα διανομέα σε καμία χώρα? Μήπως στην Ελλάδα?

«- Όχι δεν αγοράστηκε ακόμη από καμία χώρα. Ελπίζω να γίνει αλλά δεν νομίζω πως θα με νοιάξει και πολύ. Αυτό που ήθελα περισσότερο ήταν να είναι ικανοποιημένο το κοινό μου που την παρακολουθεί τώρα μόνο στα φεστιβάλς. Στην Βενετία κατά την διάρκεια της προβολής υπήρχαν πολλές αποχωρήσεις από την αίθουσα αλλά αυτό για μένα δεν λέει και πολλά πράγματα, αφού πιθανότατα δεν θα απευθυνόμουν καλλιτεχνικά σε εκείνους. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι το συναίσθημα που έβγαλε το Do Over σε εκείνον που δείχνει ενθουσιασμένος και δεν ψεύδεται είναι να τον θυμάται και μετά από πέντε χρόνια που πιθανό να το ξαναδεί.»

- Το επόμενο σκηνοθετικό σου βήμα ποιο είναι?

«- Κάτι ετοιμάζω μέσα στο μυαλό μου μόνο όμως ακόμη. Κάτι πολύ πιο απλό από αυτό που παρουσίασα στο Do Over.»

Η ταινία Do Over προβάλλεται στα πλαίσια του φεστιβάλ Νύχτες Πρεμιέρας και απομένει μία και μοναδική προβολή της, στις 26 Σεπτεμβρίου στον Δαναό ΙΙ στις 22-30

---