---

Τετ 24 Σεπ 2003

"8,5 πράγματα που πάντα θέλατε να ξέρετε για το Persona (και ντρεπόσαστε να ρωτήσετε)"

Ποτέ δεν κατάφερα να δω ταινία του Bergman χωρίς να με πιάσει μια παράλογη φαγούρα στην αριστερή μου πατούσα -καμιά φορά και στη δεξιά, αλλά σπανιότερα. Μια φριχτή και αγενέστατη φαγούρα, "ακλόνητο σύμπτωμα ιδεοψυχαναγκαστικής νεύρωσης, ίσως και με φιλοδοξίες υστερίας" κατά τη διάγνωση του ψυχαναλυτή μου. Υποψιάζομαι ωστόσο ότι δεν υπάρχει τίποτα στραβό στη μέση πατούσα ενός μέσου ανθρώπου για το οποίο ένας μέσος ψυχαναλυτής δε θα μπορούσε να υπερβάλει. Ή μήπως υπερβάλλω;

Αυτές οι σκέψεις με βασάνιζαν εκείνο το βράδυ του Ιουλίου προτού υποστώ το Persona. Φυσικά η φαγούρα μου με ξαναεπισκέφτηκε. Η αλοιφή που μου είχε γράψει ειδικά για την περίσταση ο οικογενειακός μας ποδίατρος κ. Αβελάρδος είχε αποδειχτεί μούφα. Γι` αυτό μετά την προβολή του τηλεφώνησα εξαγριωμένος να του ψάλω κανά φωνήεντο (ίσως και σύμφωνο) αλλά δυστυχώς έλειπε για ένα ποδοσυνέδριο κάπου στη λίμνη Τιτικάκα -άραγε τυχαία;; Ευτυχώς είχα το mail του!

Στην αλληλογραφία μας, εκτός του να παρατηρήσω ότι η αλοιφή του δεν έκανε ούτε για φυστικοβούτυρο, του εξέφρασα και τις απορίες που με τρώγαν σχετικά με το Persona. (Σημειώνω πως ο κ. Αβελάρδος στον ελεύθερο χρόνο του επιδίδεται σε μεταφροϋδικές αναλύσεις του Bergman -ενίοτε και μεταλακανικές όταν έχει μεγάλα μετακέφια).

Με σχεδόν ύποπτη προθυμία ο κ. ποδίατρος απάντησε και στις εννιά ερωτήσεις μου, και μάλιστα αναλυτικότατα. Απολαύστε τον! (Ή τουλάχιστον προσπαθήστε...)

-Κατ` αρχάς τι σημαίνει ο τίτλος της ταινίας;

-Ως γνωστόν persona στα λατινικά, εκτός από πρόσωπο, σημαίνει και προσωπείο, δηλαδή μάσκα. Ίσως ο τίτλος να είναι μια έμμεση προτροπή προς τους θεατές να δουν την ταινία με καλυμμένο το πρόσωπο ώστε να μην τους αναγνωρίζουν. Κι αυτό γιατί ο "Σύλλογος Φίλων Καρλ Ντράγιερ" της γειτονιάς καραδοκεί! Αυτοί οι σκοτεινοί τύποι -που βλέπουν αποκλειστικά Ντράγιερ και πορνό με εγκύους- αναγκάζουν τους θαυμαστές του Bergman να αποκηρύσσουν τον σουηδό maitre και αργότερα να βλέπουν τα άπαντα του Ντράγιερ (χωρίς υπότιτλους) ενώ παράλληλα θα επαναλαμβάνουν το "Πιστεύω εις έναν Θεό, Καρλ Ντράγιερ Παντοκράτορα" στεκόμενοι στο ένα τους πόδι -αν έχουν. Καταλαβαίνεις ότι θα ήταν σώφρον να φυλαγόμαστε από κάτι τέτοια φρικιά!

-Ποια είναι η βαθύτερη ψυχολογική αιτία της αλαλίας της ηρωίδας;

-It` s all about money my dear! (Για να θυμηθούμε και το ομώνυμο τραγούδι του ΛεΠά...) Βλέπεις ο Bergman -γνωστός φραγκοφονιάς- αρνήθηκε να δώσει στη Λιβ Ούλμαν το δώρο του Πάσχα που της υποσχέθηκε κι αυτή τσίνησε, με αποτέλεσμα να μη βγάλει μιλιά καθ` όλη τη διάρκεια της ταινίας... Α, στις δύο περιπτώσεις που ψέλλισε κάτι, λέγεται ότι την είχαν υπνωτίσει κάτι γκουρού από τη Γουαδελούπη.

-Το όργιο με τους δύο ζωηρούληδες νεαρούς που αφηγείται η Bibi Anderson συνέβη στ` αλήθεια;

-Ασφαλώς και συνέβη! Κι επειδή είσαι ο αγαπημένος μου ποδοασθενής θα σου εκμυστηρευτώ τούτο: ο ένας εκ των δύο νεαρών του οργίου ήμουν εγώ! Για να είμαι ειλικρινής βέβαια, δεν ήρθα ακριβώς σε επαφή με την Bibi -μάλλον θα απεχθανόταν τους μελλοντικούς ποδίατρους- και για να αποκαταστήσω και την ιστορική αλήθεια, δεν υπήρχε άλλος νεαρός στο όργιο. Χμμμ, τώρα που το σκέφτομαι, μάλλον ούτε εγώ υπήρχα, γιατί το 1966 δεν είχα καν γεννηθεί... Θα ισχυριζόμουν ότι ούτε η Bibi Anderson υπήρξε ποτέ αλλά δεν το πράττω γιατί μια τέτοια θέση θα μπορούσε να τη στηρίξει επάξια μόνο ένας αποδομιστής του βεληνεκούς του Jean Baudrillard.

-Αληθεύει ότι η Λιβ Ούλμαν είναι βαμπίρ;

-Και βέβαια αληθεύει! Δε θυμάσαι με τι λαιμαργία έγλειφε το αίμα της Bibi Anderson προς το τέλος της ταινίας; Λέγεται μάλιστα ότι η Bibi μετά απ` αυτό έγινε κι αυτή βαμπιρέλα, αλλά δεν το πολυπιστεύω -δεν μπορεί, θα την είχαμε δει σε καμιά βαμπιροταινία του Νικολαϊδη. Άσε που δεν την έχω πετύχει ποτέ και σε κανένα από τα πιτζάμα πάρτι που διοργανώνουμε εμείς οι βαμπίροι στα Καρπάθια ή στις Σταγιάτες -επ` ευκαιρία του ετήσιου φεστιβάλ λουκάνικου... Ίσως πάλι να πάχυνε από το πολύ αίμα -ή τα πολλά λουκάνικα- και νά `γινε αγνώριστη!

-Το γεγονός ότι η πρωταγωνίστρια παθαίνει αφασία ενώ ερμηνεύει Ηλέκτρα ενέχει κάποιο συμβολισμό;

-Απολύτως κανέναν. Απλώς συνειδητοποιεί ότι ο πιο βολικός ρόλος στην ομώνυμη τραγωδία του Ευριπίδη είναι αυτός του Πυλάδη (ο τύπος δε βγάζει μουγκιά σε όλο το έργο!) γι` αυτό και αποφασίζει να σφετεριστεί το ρόλο του εν μέσω της παράστασης για να ξεκουραστεί λίγο από την πολλή την πάρλα. Συνεπώς μετά το σύνδρομο της Ηλέκτρας φρόνιμο θα ήταν να εισαγάγουμε στην ορολογία της Ψυχιατρικής και το σύνδρομο του Πυλάδη. Από αυτό πάσχει εντέλει η ηρωίδα!

-Η Bibi Anderson είναι φυσική ξανθιά;

-Θα σε απογοητεύσω, αλλά όχι. Στην πραγματικότητα φυσική ξανθιά είναι η Λιβ Ούλμαν, άσχετα αν το κρύβει επιμελώς -τουλάχιστον εξωτερικά. Βλέπεις, μόνο μια γνήσια ξανθιά θα άφηνε τον ειδυλλιακό και γεμάτο συγκινήσεις χώρο ενός ψυχιατρικού ασύλου για να μεταφερθεί για θεραπεία σε μία καταθλιπτική και μουρτζούφλικη παραθαλάσσια μονοκατοικία, όπου μόνο ένας Τεό θα το γλένταγε. Μα ποιος φυσιολογικός μη ξανθός άνθρωπος δε θά `θελε να περάσει ολόκληρη τη ζωή του μέσα σε ψυχιατρείο; Περίεργα πράγματα αθώε ποδοασθενή μου...

-Υφέρπει όντως ένας λεσβιασμός ανάμεσα στις δύο ηρωίδες ή μήπως πρέπει να κόψω το Mullholland Drive;

-Αμάν αυτός ο Λιντς, έχει καταστρέψει τους καλύτερους πελάτες μου! Ναι, να το κόψεις ασυζητητί!! Προκειμένου μάλιστα να τονώσεις το straight σου αίσθημα, θα πρότεινα να το αντικαταστήσεις με κάποιο κλασικό ετεροφυλοφιλικό ρομάντζο όπως το "Παράνομα δεμένες" ή το "Για όλα φταίει το γκαζόν". Αν δε δεις αποτελέσματα, δοκίμασε και λίγη μουσικοθεραπεία, ακούγοντας κάθε βράδυ -πριν από την προσευχή σου- το "Κέλομαί σε Γογγύλα" (σε ποίηση Σαπφώς) ή το τελευταίο cd των Tatu. Αν και πάλι δε δεις αποτελέσματα, τι να πω... εγώ ένας απλός ποδίατρος είμαι!

-Παρατηρούμε ότι οι δύο περσόνες τελικά αλληλοσυγχέονται. Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε ότι -συμβολικά μιλώντας- η Bibi "τρώει" τη γλώσσα της Λιβ, γι` αυτό και τελικά μεταλλάσσεται σε ρεπλίκα της;

-Φυσικά και θα μπορούσαμε! Άλλωστε η Bibi θα έτρωγε ό,τι έβρισκε μπροστά της όταν την πιάναν οι βουλιμίες της...

-Τελικά ποιο είναι το μήνυμα της ταινίας;

-Αχ τι κρίμα! Τώρα που μου θέτεις το σημαντικότερο ερώτημα πρέπει να κάνω εισήγηση με θέμα "Η συμβολή του καθημερινού ποδόλουτρου με μπροκολόζουμο στη μείωση της πιθανότητας ανάπτυξης ποδάγρας πριν από τα 86"...
Σου υπόσχομαι πάντως να σου απαντήσω κάποια άλλη φορά!

Ο αγαπημένος σου ποδίατρος,
Λάρδος Αβελάρδος

---