---

Παρ 18 Δεκ 2015

Καιρό πριν, σε έναν γαλαξία πολύ, πολύ μακριά... υπήρχαν κι αυτά τα έξι...

Δεν ήταν δυνατόν να μην κάνουμε μια αναδρομή στο παρελθόν της πλέον διαχρονικής σειράς ταινιών στην ιστορία της έβδομης τέχνης. Αυτήν που γέννησε τον όρο μπλοκ-μπάστερ, όπως τον ξέρουμε αναλλοίωτο ακόμα και σήμερα. Αυτή που το 1977 πήγε τα εφέ αιώνες μακρύτερα, και το 1999 έπραξε παρόμοια με τα αντίστοιχα ψηφιακά. Ναι, όλοι στραβομουτσούνιασαν με τη δεύτερη τριλογία, αλλά αυτό ήταν απλά ένα τσίμπημα της νοσταλγίας που είχαμε όλοι για την αρχική τριλογία. Εν αναμονή, λοιπόν, της τρίτης αισίως τριλογίας, ας περάσουμε από μια σύντομη κριτική ματιά όλα τα προηγούμενα μέρη και, κλασικά, ας είναι η δύναμη μαζί μας... και με τον J.J. Abrams!

Ο Πόλεμος των Άστρων (Star Wars: Episode IV- A New Hope, 1977)

Και επ-αναγεννήθει σύγχρονος κινηματογράφος με αυτή την ταινία σταθμό στην ιστορία της επιστημονικής φαντασίας κι όχι μόνο. Ο Τζορτζ Λούκας, επηρεασμένος από το παλπ μυθιστόρημα, αλλά και τη μυθολογία του ζεν και των σαμουράι, κατασκεύασε έναν ολοκαίνουργιο θαυμαστό κόσμο, με μύρια λογής πλάσματα κι αντικείμενα, υπερβατικούς ήρωες, φιλοσοφημένη σεναριακή υπόσταση και δράση που ενθουσιάζει όλες τις ηλικίες. Πρόκειται και για ένα από τα μεγαλύτερα, ίσως το μεγαλύτερο, ανεξάρτητα στοιχήματα στο σινεμά, αφού ο Λούκας είχε έναν προϋπολογισμό μόλις 11 χιλιάδων δολαρίων. Επί τρία χρόνια, πειραματίστηκε με την ομάδα του πάνω σε πρωτόγνωρα ειδικά εφέ για την εποχή, που μπορεί να μην είναι βέβαια ψηφιακά, είναι όμως οπτικά άριστα. Και το χειροποίητο εφέ κρύβει ψυχή, αντίθετα με το «πλαστικό» ψηφιακό. Το στοίχημα κερδήθηκε κατά κράτος και η ταινία έγινε τεράστια επιτυχία στα ταμεία όλου του πλανήτη, και ξεκίνησε μια καλτ κουλτούρα, που αφορούσε ακόμα και πωλήσεις αντικειμένων, βίντεο-γκέιμ κτλ.
trailer | φωτογραφίες | κριτική

Η Αυτοκρατορία Αντεπιτίθεται (Star Wars: Episode V- The Empire Strikes Back, 1980)

Δεν έχουμε μονάχα το σκοτεινότερο από τα έξι πρώτα μέρη του «Πολέμου των Άστρων», αλλά και το καλύτερο όλων. Ο χρυσός ερασιτεχνισμός του Τζορτζ Λούκας έχει ανδρωθεί μέσα σε μόλις τρία χρόνια και τα μικρολάθη εξαλείφονται τελείως. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχουμε κάποια ανανέωση στη μυθολογία, ίσα-ίσα, απλά η λέξη «γοητεία» εξυψώνεται και αγγίζει τα άστρα! Η ταινία μπαίνει γρήγορα στη δράση. Η μάχη του Χοθ έχει στοιχεία από την μάχη της παγωμένης λίμνης του «Ο Λέων του Νέβα» του Σεργκέι Αϊζενστάιν. Οι επιβλητικοί τέκτονες ιππότες έχουν πλέον ντυθεί στα λευκά, και ακόμα χειρότερα, επικρατούν κατά κράτος. Τα θεόρατα σκάφη εδάφους των αυτοκρατορικών έχουν την αίγλη μιας «Μετρόπολις». Στο δεύτερο κομμάτι, μπαίνουμε στον μυστικισμό, με έναν Γιόντα να αποτυπώνεται συνειδησιακά στον νου. Κορύφωση δράση, επί της ουσίας, δεν υπάρχει ποτέ, αλλά ποιος την είχε ανάγκη στη συγκεκριμένη ταινία...
trailer | φωτογραφίες | κριτική

Η Επιστροφή των Τζεντάι (Star Wars: Episode VI- Return of the Jedi, 1983)

Το τρίτο και πιο αδύναμο ποιοτικά μέρος της πρώτης τριλογίας, στα σημεία βέβαια, είναι εξίσου διασκεδαστικότατο. Ο Τζορτζ Λούκας, αυτή τη φορά, κλείνει φανερά το μάτι στο νεανικότερο κοινό, ίσως επειδή εντόπισε τις ηλικίες που τον έκαναν πλούσιο, και παρουσιάζει νέους κουκλίστικους χαρακτήρες, όπως τα δημοφιλή Έβοκ. Η δράση είναι πιο ζωντανή από ποτέ, υπάρχει μια φοβερή σκηνή όπου ο Λουκ μονομαχεί και πάλι με τον Βέιντερ, και η εμφάνιση του αυτοκράτορα είναι αληθινά επιβλητική. Πιο κλασικό του σημείο, όμως, είναι η τριπλή δομή στην τελική μάχη, κάτι που θα γίνει μάθημα για πολλά μεταγενέστερα μπλοκ-μπάστερ. Μπορεί ως πρώτη ιδέα να είναι πράγματι πιο αδύναμο από τα δύο πρώτα, αλλά έχει την «παράξενη» χάρη να είναι αυτό που μπορείς να δεις περισσότερες φορές. Ίσως να το αποκαλούσαμε ως το «πλέον πολύχρωμο».
trailer | φωτογραφίες | κριτική

Star Wars: Επεισόδιο Ι- Η Αόρατη Απειλή (Star Wars: Episode I- The Phantom Menace, 1999)

Βασικά, η ταινία είναι καλή. Καλή ως προς την αφήγηση της, το θέαμα της, την ηχητική της μπάντα, τους επιλεγμένους ερμηνευτές. Όποιος νιώσει ότι προσβάλλεται από το θέαμα, λέει ψέματα από απλή απογοήτευση που δεν είδε κάτι παρόμοιο με τα τρία κλασικά μέρη. Ο Λούκας, όντως, έχει περισσότερο την πολιτική του «Τζεντάι» παρά της «Αυτοκρατορίας». Με ήρωες σαν τον Τζαρ-Τζαρ, τα ντρόιντς των κακών και κάποια άλλα πλασματάκια που προκαλούν το γέλιο ηθελημένα και μη, απόλυτα σοβαρή δουλειά δεν κάνεις. Και τα παλιά μέρη ξεχώριζαν για τη σοβαρότητα τους. Έτσι, έχουμε σημεία που θα κάνουν όλες τις ηλικίες να ανοίξουν το στόμα τους (η «αρματοδρομία» αλά «Μεπν Χουρ»), αλλά κι άλλα που μόνο οι μικρές ηλικίες θα εκτιμήσουν. Όσο για την έλλειψη «αληθινού», αντί για «ψηφιακού», συναισθήματος, δεν νομίζω πως θα περιμέναμε τον Λούκας να πάει τα εφέ δύο δεκαετίες πίσω για να μας κάνει τέτοια χάρη.
trailer | φωτογραφίες | κριτική

Star Wars: Επεισόδιο ΙI- Η Επίθεση των Κλώνων (Star Wars: Episode II- Attack of the Clones, 2002)

Το δεύτερο μέρος της σειράς (έβδομο χρονικά), είναι σαφώς ορθότερο σεναριακά από το πρώτο, και κυρίως διαθέτει εντυπωσιακότερα ειδικά εφέ (από την ILM του Λούκας, εφόσον εν μέρει η νέα τριλογία δημιουργήθηκε για την εξέλιξη των τεχνολογικών «παιχνιδιών» της), όμως φαίνεται να πάσχει σκηνοθετικά. Πολλές φιλμικές αναφορές («Το Πέμπτο Στοιχείο», «Η Μελωδία της Ευτυχίας»), με χαρακτηριστικότερη αυτή της μονομαχίας του Γιόντα με τον Κρίστοφερ Λι, που μοιάζει σαν να κοπιάρει τον εαυτό του από τον παράλληλα παιγμένο «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών». Το ειδύλλιο που αναπτύσσεται ανάμεσα στην Αμιντάλα και τον νεαρό Άνακιν (ο μελλοντικός... παρελθοντικός Νταρθ Βέιντερ) είναι παραμυθολογικά φιλμαρισμένο και ξεχωρίζει μαζί με την ωριαία μάχη που εξελίσσεται στο τέλος και πραγματικά κόβει την ανάσα.
trailer | φωτογραφίες | κριτική

Star Wars: Επεισόδιο ΙII- Η Εκδίκηση των Σιθ (Star Wars: Episode III- Revenge of the Sith, 2005)

Ενώνοντας το τώρα με το τότε της σειράς, δημιουργείται μια σεναριακή ματαιότητα στον θεατή του «σήμερα», που μοιραία παρακολουθεί μια ταινία ξέροντας το τέλος της. Από την αρχή αυτού του επεισοδίου, παράλληλα με τον καταιγισμό δράσης, ο Λούκας απλώνει σε κάθε ευκαιρία εικόνες και ήχους που παραπέμπουν (συνήθως άμεσα) στην παλιά τριλογία, σεβόμενος παλιά και νέα γενιά φίλων της σειράς. Από βιασύνη, πάλι, για την εξέλιξη των καταστάσεων, πέφτει σε απλοϊκά σεναριακά λάθη και για το πρώτο μισάωρο «παιδιαρίζει» επικίνδυνα. Έπειτα, επιτέλους επιβάλλεται μια σκούρα μονοχρωμία στα πλάνα, μια ακατέργαστη κατατονία στη σύνθεση, που καταβάλει και δεν διευκολύνει το παιδικό μάτι, προσηλώνεται στη νοηματική της ευαίσθητης διαφοράς ανάμεσα σε καλό και κακό και εντέλει σέβεται όλες τις γενεές φαν χωρίς να μειώνεται το θέαμα.
trailer | φωτογραφίες | κριτική

Μην ξεχνάμε, έστω κι αναφορικά, και τα τρία spin-off, που δεν θα μείνουν ορφανά, μια και η Disney έχει μεγάλα σχέδια για τη σειρά...

- Ewok: Οι Σύμμαχοι των Τζεντάι (The Ewok Adventure, 1984)
- Η Μάχη του Πλανήτη Εντόρ (Ewoks: The Battle for Endor, 1985)
- Star Wars: Ο Πόλεμος των Κλώνων (Star Wars: The Clone Wars, 2008)

Αλλά και την «επίσημη» παρωδία...
Μπαλάκια Τρίτου Τύπου (Spaceballs, 1987)

---