Φιλήσυχος μεσήλικας, υπάλληλος τράπεζας, με χόμπι τη ζωγραφική, παντρεύτηκε ευκατάστατη και αχώνευτη χήρα για να... επιζήσει. Όταν γνωρίσει όμως μια νεαρή κοπέλα ελαφρών ηθών, θα γνωρίσει για πρώτη φορά τον έρωτα. Μόνο που η νεαρά μαζί με τον σκληρό προστάτη της τον εμπαίζει. Φτάνουν σε σημείο να πουλήσουν τους πίνακές του με την υπογραφή της κοπελιάς και να καρπωθούν τα χρήματα. Όταν εμφανιστεί ο... νεκρός που δεν ήταν και τόσο νεκρός, ο μεσήλικας θα μείνει ελεύθερος και θα αποφασίσει να ζήσει μια και καλή με την νεαρή. Τότε είναι που θα τους πιάσει στα πράσα (δηλαδή στο κρεβάτι) και θα καταλάβει ότι τον κοροϊδεύανε ασύστολα. Αυτή η επίγνωση θα τον οδηγήσει στο έγκλημα. Από κει και έπειτα, η ζωή του οδηγείται στην κατάπτωση.

Η Σκύλα είναι μια από τις καλύτερες δημιουργίες της εποχής. Βρισκόμαστε στο 1931 και η ταινία αποτελεί μόλις τη δεύτερη με ήχο του Jean Renoir. Σε αντίθεση όμως με τις περισσότερες ταινίες οι οποίες εκείνη την εποχή ήταν ένα κινηματογραφημένο θέατρο, ο Renoir παραδίδει μαθήματα σκηνοθεσίας και μας παρουσιάζει μια απλή μεν, σκληρή και ρεαλιστική δε ιστορία, γύρω από τα ανθρώπινα πάθη. Πολύ τολμηρή, επίσης, για την εποχή της.

Αν και η ατμόσφαιρα, οι διάλογοι και η σκηνοθεσία δηλώνουν ότι το έργο του Marcel Carné «Το Λιμάνι των Αποκλήρων» ανήκει στον ποιητικό ρεαλισμό που έβγαλε ο γαλλικός κινηματογράφος τη δεκαετία του `30, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ταινία αποτελεί τον πρόδρομο των αμερικάνικων φιλμ-νουάρ. Όλα τα γνώριμα στοιχεία βρίσκονται εδώ: ο πρωταγωνιστής που θέλει να ξεφύγει από το παρελθόν του, ετοιμάζεται να μπαρκάρει με νέα ταυτότητα, βρίσκει όμως τη γυναίκα της ζωής του και μπλέκει με τον περίγυρό της που αποτελούν μια επικίνδυνη συμμορία και ο λίγο σαλεμένος νονός της που τη «βλέπει» με άλλο μάτι. Καθώς οδεύουμε προς το τέλος, τόσο μου έρχεται στο μυαλό η «Υπόθεση Καρλίτο» του Ντε Πάλμα και... ο νοών νοείτω. Ο μεγάλος Γάλλος σταρ Jean Gabin σε άλλη μια μεγάλη ταινία με την υπογραφή του Carné, σε μια από τις πρώτες ταινίες του, λίγα χρόνια πριν μας δώσει το αριστούργημά του, «Τα παιδιά του παραδείσου». Στο μικρό, χαρακτηριστικό ρόλο του νονού, ο ηλικιωμένος Michel Simon, που γνωρίσαμε από τη «Σκύλα» του Jean Renoir και την «Αταλάντη» του Βιγκό.

Η ταινία που δίνει την καλύτερη παρουσίαση στο θέμα: πώς τραβάει μια γυναίκα έναν άντρα από τη μύτη. Ο πρωταγωνιστή μας σώζει από τα ερείπια του Β` Παγκοσμίου πολέμου την Μανόν, πάνω που ετοιμάζονταν οι συγχωριανοί της να την λυντσάρουν λόγω της συμπάθειάς της προς τους Γερμανούς κατακτητές. Μαζί το σκάνε, πηγαίνουν στο Παρίσι, βρίσκουν τον αδερφό της Μανόν και προσπαθούν να ζήσουν τον έρωτά τους. Μόνο που η χλιδή του Παρισιού θα γοητεύσει τη νεαρή κοπελιά και θα κάνει το παν για να μπορεί να είναι μέσα στα λούσα. Και εννοούμε τα πάντα. Χωρίς να το καταλάβει ο ήρωας μας, η γυναίκα του θα φτάσει να είναι πόρνη πολυτελείας. Όταν ανακαλύψει την αλήθεια, δεν θα οδηγηθεί στο φόνο. Θα υπομένει και θα καταπίνει όλες τις προσβολές μέχρι που τελικά θα «σπάσει» και θα έρθει η ώρα που θα οδηγηθεί στο φόνο. Αντί όμως να σκοτώσει την πηγή των προβλημάτων του, θα σκοτώσει τον αδερφό της. Παίρνει τη Μανόν και μπαίνουν λαθραία σε ένα καράβι με προορισμό την Παλαιστίνη, μαζί με μια ομάδα εβραίων που επιστρέφουν στον τόπο τους. Η τελευταία πράξη του έργου θα δοθεί στις έρημους της Μέσης Ανατολής κυνηγημένοι από τους Άραβες, βάζοντας μια τελευταία πινελιά στο κατάμαυρο αυτό έργο του Henri-Georges Clouzot το οποίο βασίστηκε στο μυθιστόρημα "Manon Lescaut" του Abbé Prévost, το οποίο είχε κυκλοφορήσει το 1731 και το μετέφερε ο Κλουζό στο σήμερα.

Πενήντα χρόνια πριν, ακριβώς τέτοια μέρα, κυκλοφόρησε η τελευταία ταινία του μεγάλου Jean Cocteau. Ο πλήρης τίτλος ήταν Le testament d`Orphée, ou ne me demandez pas pourquoi! και είχε πολλά προβλήματα χρηματοδότησης. Η ταινία δεν θα ολοκληρωνόταν αν δεν συνείσφερε ο Φρανσουά Τριφό τα χρήματα από το βραβείο σκηνοθεσίας που είχε κερδίσει στο φεστιβάλ των Καννών το `59 για τα 400 χτυπήματα. Ο διανοητής Κοκτώ υποδύεται τον εαυτό του και χάνεται στο σουρεαλιστικό σύμπαν της ταινίας Ορφέας που είχε δημιουργήσει το `50. Η πλοκή δεν έχει και μεγάλη σημασία. Ο ποιητής περιπλανιέται σε ένα παράλληλο σύμπαν φαντασίας και ονείρων. Συναντάει διάφορους χαρακτήρες και παρακολουθούμε τις φιλοσοφικές συζητήσεις τους. Παίζει αρκετά με την ανάποδη κινηματογράφηση δίνοντάς μας πολύ όμορφες σεκάνς. Σε μικρούς ρόλους εμφανίζονται μεταξύ άλλων οι Jean-Pierre Leáud, Jean Marais, ο Yul Brynner (!), ακόμα και ο Pablo Picasso. Απαιτητική ταινία για σινεφίλ, αλλά καλό θα ήταν να έχετε δει και τον Ορφέα για να μην μπερδευτείτε με ονόματα και καταστάσεις.

Η καημένη η Μουσέτ είναι μια κοπέλα στην εφηβεία, που ζει σ` ένα χωριό της γαλλικής επαρχίας και τραβάει τα πάνδεινα προσπαθώντας να φροντίσει την άρρωστη μητέρα της. Όταν έχει διαθέσιμο χρόνο δουλεύει και στο μικρό καφέ του χωριού. Οι συμμαθητές της την κοροϊδεύουν και οι συγχωριανοί την περιφρονούν. Ο αδερφός και ο πατέρας της μοιάζουν σα να αδιαφορούν τελείως για ό,τι συμβαίνει σπίτι τους. Ένας λαθροκυνηγός και ο δασοφύλακας θα μαλώσουν για τα μάτια της ιδιοκτήτριας του καφέ και πάνω στον καυγά ο δεύτερος θα σκοτώσει τον πρώτο. Ο δασοφύλακας θα ζητήσει από τη Μουσέτ να υποστηρίξει το άλλοθί του, αλλά στη συνέχεια θα τη βιάσει!

Ρεαλιστική καταγραφή για την υποκρισία και τη διαφθορά σε ένα στενόμυαλο μικρόκοσμο, μέσα από την ιδιαίτερη ματιά και τη χαρακτηριστική σκηνοθετική λιτότητα που χαρακτηρίζει τον Robert Bresson. Αυτή η εκπληκτικά μελαγχολική δημιουργία του 1967 απευθύνεται αποκλειστικά σε σινεφίλ κοινό. Οι υπόλοιποι τολμηροί ας τη δούνε με δικό τους ρίσκο.

---